Орындаған: Мырзаханова А. А. Тексерген: Медельбекова М. Б. Факультет: ЖТД Тобы: презентация

Кіріспе Жанұяны жоспарлау – басқа да жүктілікті болдырмайтын әдіс сияқты, контрацепция көмегімен жүзеге асады. «Репродуктивті денсаулық –ол тек аурудың жоқтығы ғана емес, бұл толық физикалық, зерделi және әлеуметтiк аманшылықтың күйi, репродуктивті жүйе және оның қызметінің саулығы». (ООН, Каир, 1994)

Жанұяны жоспарлау (БДҰ) бірнеше міндетті шешетін шаралар комплексі: Жоспарланбаған жүктілікті болдырмау; Тек қалаулы балаға ие болу; Ата-анасы жасына байланысты баланы туылу уақытын қадағалау; Жүктілік арасындағы интервалды реттеу; Жанұяда бала санын реттеу

Жанұяны жоспарлаудың 5 принципі: 18 жасқа дейін жүктіліктің алдын алу; 35 жастан асқан әйелдерде жүктіліктің алдын алу; Интергенетикалық интервалдың 2 жыл болуы; Көп босанғандарды қауіп тобына бөлу, алдын алу шараларын жүргізу; ЭГА әйелдерді сауықтыру, оларда жүктілікке қарсы көрсетулерде жүктіліктің алдын алу (бір бүйрек және созылмалы пиелонефрит, қант диабеті және т.б.).

Контрацептивті заттардың жіктелуі: 1. Дәстүрлі әдістер: тосқауылдық (немесе механикалық); спермицидтер (немесе химиялық); ритмикалық (немесе биологиялық); жыныстық қатынасты үзу. 2. Қазіргі әдістер: Жатыр ішілік серіппе; Гормоналды. 3. Ерікті хирургиялық стерилизация.

Контрацептивтерге қойылатын талаптар: Жоғары контрацептивтік нәтижелі болу; Әйел организмі мен жыныстық жұбына патологиялық әсер бермеу; Келесі тұқымға тератогенді әсер бермеу; Қолдануға қарапайым болу; Қайтымды әсерлі болу (уақытша әсерлі болу); Қол жетерлік және қарапайым болу, сонымен қатар сәнді және конфиденциалды болу.

Контрацепцияның тосқауылдық әдісі: Контрацепцияның тосқауылдық әдісі – жатырға шәуеттің түсуіне кедергі келтіру арқылы ұрықтануды болдырмайды. Контрацепцияның тосқауылдық әдісі: Презервативтер; Мойындық қалпақшалар; Диафрагм; Сорғыш.

Еркек презервативі (кондом) Еркек презервативі (кондом)

Спермицидтер (химиялық әдіс)

Спермицидтер (химиялық әдіс)

Ритмикалық (биологиялық әдіс) Менструалды циклдың фертилді (ұрықтану мүмкін) және фертилді емес (ұрықтану мүмкін емес) сатыларының физиологиялық белгілерін бақылау негізделген. Принциптері: Овуляция менструалды циклдың 14-16 күні болады (әйелде ретті менструалды цикл болған жағдайда); Овуляциядан кейін жұмыртқа клеткасының өмір кезеңі 24-48 сағат; Әйел организмінде сперматозоидтардың өмір сүру уақыты 7-8 күн.

Ритмикалық әдістің варианттары: Календарлық (Ogino – Knaus әдісі); Температуралық; Цервикалды (Биллинг әдісі); Симптомды-термалдық (мультикомпонентті).

Календарлық (Ogino – Knaus әдісі)

Температуралық әдісі Базалды температураны әр күн сайын төсектен тұрмай тік ішектен өлшейді, және алынған мәліметті белгілеп отырады.

Цервикалды әдіс (Биллинг әдісі) Периовуляциялық кезеңде мойындық шырыш ақшыл түсті, созылмалы, көп мөлшерде (эстрогендер әсерінен). Бұл қынаптан шырышты бөлінділердің болуымен және ылғалдылықты сезінумен жүреді.

Жатырішілік заттар (ЖІС) Қазіргі кездегі ЖІС жіктелуі: Инертті (немесе нейтралды); Медикаментозды, құрамында мыс және гестагендер бар

Жатырішілік заттар (ЖІС)

ЖІС әсер ету механизмі: Теориялар: Мыс ионының спермато- және овотоксикалық әсерінің теориясы; Түсіктік әсері теориясы – ЖІС миометрия тонусын күшейтетін ПГ синтезін жоғарылатуға әкеледі; Жатыр түтіктерінің перистальтикасының күшеюі теориясы; Асептикалық қабыну теориясы; Эндометрияның функционалды белсенділігін басу теориясы.

ЖІС енгізу уақыты: Менструалды кезең уақыты, бұндай уақытта әйел жүкті болмайды, енгізу өте жеңіл, ал қанды бөлінулер әйелде қобалжу тудырмайды.

Гормоналды контрацепция Жіктелуі (құрамы мен қолдану әдісіне байланысты): А) қосарланған эстроген-гестагенді; Б) мини-пили (таза прогестагендер); В) инъекциялық (ұзартылған); Г) тері асты имплантанттар.

Қосарланған ауыз арқылы қолданатын контрацептивтер (ҚАК)

Шұғыл контрацепция Шұғыл контрацепция шұғыл жағдайларда жоспарланбаған жыныстық қатынастан кейін жүктіліктің алдын алу үшін қолданылады.

Ерікті хирургиялық стерилизация Стерилизацияда шәует және жұмыртқа клеткасының қосылуына кедергі келтіру үшін, канал немесе жатыр түтіктері (фаллопиев түтіктері) бекітіледі (vasa deferentia).

Лактациялық аменорея әдісі Емшекпен емізу (лактациялық аменорея) босанғаннан кейінгі кезеңде 98% контрацептивті әдіс ретінде қарастырылады, кейбір жағдайларда сақтағанда. Емшекпен емізу босанғаннан кейін 6 ай бойы контрацептивті әдіс ретінде ұсынуға болады, егер: Бала тек емшек сүтімен қоректенсе Емшекпен емізу арасындағы уақыт 6 сағаттан аспаса, оған түнгі емізу де кіреді аменорея жалғасады Жаңа туған бала жасы 6 айдан кіші болса

Азаматтардың репродуктивті құқықтары:

Азаматтардың репродуктивті міндеттері:

ҚОРЫТЫНДЫ

Пайдаланылған әдебиеттер: по материалам американской прессы, Communications Consortium Media Center, Washington, DC Миллетт К. Теория сексуальной политики // Хрестоматия по курсу "Основы гендерных исследований", М., МЦГИ-МВШСЭН, 2000. с.33-47 Репродуктивное здоровье(рус.). Всемирная организация здравоохранения. Архивировано из первоисточника 25 сентября 2012. Jump up to:Amnesty International USA. Stop Violence Against Women: Reproductive rights. SVAW. Amnesty International USA (2007). Архивировано из первоисточника 25 сентября 2012 Малышева М. Современный патриархат: Социально-экономическое эссе. М., 2001. — С. 269 Проблемы репродуктивного здоровья женщин в Казахстане М.Г. Жуматова, В.Н. ЛокшинПроблемы репродукции", 2010, №3, с. 24-27)

НАЗАР ҚОЙЫП, ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА НАЗАР ҚОЙЫП, ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА КӨП-КӨП РАХМЕТ!!!